نام فارسی: آناناس
نام عربي: الأناناس
نام اردو: انناس
نام انگلیسی: Pineapple
نام علمی: Ananas Comosus از خانواده Bromeliaceae
ماهیت: آناناس میوه بوته ای چند ساله است که ارتفاع آن به یک متر می رسد. برگهای آناناس نوک تیز و بسیار بلند است و هر چقدر به ریشه نزدیک تر شود پهن تر میشود. کناره برگهای بعضی از گونه های آناناس، دندانه دار است. به طور معمول هر بوته ،آناناس فقط یک میوه می دهد؛ میوه ای بزرگ و تقریباً استوانه ای شکل که میان بوته آن می روید. وجود شیارهایی چهارگوش روی پوست آناناس خانه هایی مربعی شکل ایجاد کرده است که گلهای گیاه آناناس از میان این خانه ها میرویند. گلهای آناناس صورتی کم رنگ و کوچک هستند. رنگ پوست آناناس معمولاً سبز خزه ای، سبز مایل به قرمز، سبز مایل به قهوه ای یا سبز مایل به زرد است. گوشت داخل آناناس، زرد است . برگهای تاج آناناس ،کشیده، نوک تیز و متراکم اند؛ ولی بسیار کوچک تر از برگهای بوته آن هستند.
محل رویش: برزیل، پاراگوئه، پاکستان، هند، بنگلادش، تایلند و فیلیپین.
کاشت، داشت و برداشت: در مناطق معتدل یا سرد باید در گلخانه کاشته شود و حداقل دو سال طول میکشد به مرحله میوه دهی برسد. گیاه آناناس از راه کشت پاجوشهای گیاه یا جوانه های روییده در کاکل آن تکثیر می شود.
اجزای مورد استفاده و مشتقات: برگ و میوه.
مواد تشکیل دهنده: در هر صد گرم از برگ گیاه آناناس ۰/۰۰۸ میلی گرم آرسنیک وجود دارد. عصاره آناناس حاوی آنزیم بروملین است. در میوه رسیده آناناس، قند اسیدهای آزاد آلی مقدار کمی وانیلین و آنزیم بروملین وجود دارد. هر صد گرم از گوشت رسیده آن حاوی ۸۵ گرم آب، ۰/۴ گرم پروتئین، ۰/۲ گرم چربی، ۱۳ گرم مواد قندی، ۰/۴ گرم خاکستر، ۱۷ میلی گرم، کلسیم، ۸ میلی گرم فسفر، ۰/۵ میلی گرم آهن، ۱ میلی گرم سدیم، ۱۴۶ میلی گرم پتاسیم، ۷۰ واحد بین المللی ویتامین آ، ۰/۰۹ میلی گرم ویتامین ب1، ۰/۰۳ میلی گرم ویتامین ب۲، ۰/۲ میلی گرم ویتامین B۳ و ۱۷ میلی گرم ویتامین C است.
طبیعت: در درجه دوم سرد و تر.
نفع خاص: تسکین حرارت گرم مزاجان
افعال و خواص آناناس: نشاط آور، روان کننده شکم، معرق، ادرار آور و مدر حيض، مسكن تندی خلط صفرا، مقوی معده، قلب، كبد و مغز، خون ساز، تصفیه کننده خون، اشتها آور و هاضم است.
آناناس نرسیده، قابض میباشد.
آناناس بیماری های خفقان، یبوست، قندخون، یرقان، سوزش ادرار و ناراحتی گلو را بهبود میبخشد و سنگهای ریز کلیه و مثانه را خارج میکند.
خوردن آناناس با عسل روده ها را تقویت و کرم روده را خارج میکند. مربای آناناس یا پخته شده آن، مانع مستی می شود.
خوردن یک عدد آناناس کامل به مدت چندروز سبب باز شدن خون حیض میشود.
آناناس رسیده و مربای آن از ابتلا به بیماری اسکوروی جلوگیری میکند.
نوشیدن آب میوه نرسیده آناناس پس از زایمان، سبب خارج شدن مشیمه می شود.
جوشانده برگ آن تب بر و ضدانگل است.
نوشیدن آب برگ آناناس با شکر یا عسل، انگل را دفع و خون حیض را باز میکند.
آب خیسانده برگ آناناس، برای آسان شدن وضع حمل مفید است.
مقدار مصرف: 40 تا 100 گرم.
مضرات: سرد مزاجان؛ سینه و حلق. زیاد خوردن آناناس نرسیده باعث سقط جنین می شود.
مصلحات و تدابیر: شکر، نمک و زنجبیل خشک.
جایگزین: سیب و به .