اسفرک، اسپرک، زَریر
ماهیت آن
گیاهی است که:
- ساق آن به اندازه یک وجب و بیشتر
- و گل آن زرد است، شبیه به گل عصفر بیابانی و دایره ای شکل با اندک خارهای نرم
- برگ آن زرد مایل به سفیدی و کوچک است
- ریشه آن بیشتر از یک وجب است
- طعم آن، شبیه به کنگر است
طبیعت و مزاج آن
سرد و خشک همراه با اندکی حرارت
افعال و خواص آن
- جلادهنده و پاک کننده عروق است.
- تحلیل برنده سختی و سفتی های ایجاد شده در بدن است مانند برخی غده های سخت زیرپوستی.
- برطرف کننده جای جوش است.
- تسکین دهنده دردهاست خصوصاً دردهای ناشی از غلبه دم و صفرا.
- ادرار آور است.
- مدر خون قاعدگی است.
- بازکننده گرفتگیهاست.
- نوشیدن 210 گرم از آب جوشانده آن با مویز، در سه روز متوالی جهت پاکسازی طحال، زردی و استسقاء (آسیت) تجربه شده یعنی منفعت آن آشکار شده است.
- 35 گرم از معجون آن با عسل همین اثر را دارد.
- ضماد آب جوشانده آن با آرد جو جهت ورم های گرم، بسیار مفید است.
- خاکستر آن جهت جرب و جراحات مفید است.
- در برخی از افراد، موجب بروز سردرد میشود که مصلح آن سرکه انگبین است.
مقدار مصرف آن:
- جوشانده آن را تا 25 گرم میتوان استفاده کرد.
- و بصورت خشک تا 15 گرم میتوان مصرف کرد.
جایگزین آن در زمانی که به اسفرک دسترسی نداریم، روناس است.
کاربرد آن در صنعت:
- رنگرزها، از آن در تولید رنگ زرد استفاده می‌کنند.