اصول حمام کردن از نگاه طب سنتی
از تدابیر استحمام می توان به موارد زیر اشاره نمود:
* بهترین حمام آن است که فضایش بزرگ و سقفش بلند و آبش تمیز باشد.
* به طور ناگهانی زیر دوش قرار گرفته نشود و برای شست‌وشوی ابتدا از آب نیم‌گرم استفاده شود.
* استحمام بلافاصله بعد از جماع, خشم و شادیِ زیاد، مضر است.
* هنگام پُری معده و همچنین گرسنگی نباید استحمام کرد.
(حمام در پریِ معده سبب سده و در خالی بودنِ معده موجب خشکی بدن می شود.)
* خوردن و نوشیدن در حمام و بلافاصله بعد از خروج از حمام زیان‌آور است؛ زیرا این حالت بدن گرم و متخلخل است و غذا قبل از هضم کافی جذب شده، موجب سده و امراض دیگر میشود.
* جماع (نزدیکی جنسی) در حمام و خوابیدن در حمام مضر است.
* خواب مختصر، بعد از حمام مفید است.
* از آشامیدن آب سرد بلافاصله بعد از حمام باید اجتناب کرد.
* پس از حمام، نباید بطور ناگهانی در معرض هوای خارج قرار گرفت؛ (مخصوصا در فصل زمستان).
(چرا که بر اثر استحمام منافذ پوست باز میشود و اگر در معرض هوای سرد قرار گیرند سرما سریع وارد بدن میشود و منجر به بیماری‌های دماغی مانند سردرد میشود.)
* حمام کردن در برخی شرایط مضر است، بعضی از این موارد عبارتند از:
تب، تفرق، اتصال، ورم اعضای باطنی.
(در این حالت ماده تب هنوز نضج نیافته و به سبب اشتداد حرارت غریبه موجب عفونت و اشتداد تب می گردد.)
* استفاده از سنگ پا در حمام برای رفع سردرد و اکثر بیماری‌های دماغی مفید است.
(به علت اینکه مواد زائد را از قسمت های فوقانی بدن، به سمت پا جذب می کند.)
* پودر گیاه سدر مخلوط با آب در رفع چرک های بدن اثر خوبی دارد، و موجب تقویت موها نیز می گردد.
* هنگام خروج از حمام، گرم مزاجان بهتر است پاهای خود را با آب سرد و سردمزاجان پاهای خود را با آب گرم بشویند.
* حمام کردن پس از غذا بدن را فربه می‌سازد و استحمام با شکم خالی موجب لاغری است.
* پس از خروج از حمام، شستن صورت و قسمت جلوی سر با آب سرد، برای گرم مزاجان و در تابستان مفید است.
نکات
- امروزه بسیاری از قوانین مربوط به حمام، درباره ی استفاده از استخرهای سرپوشیده و انواع سونا و جکوزی نیز صدق می کند.
- توقف بسیار در حمام باعث تحلیل و انصباب فضول (ریختن مواد زائد) به‌سوی اعضای ضعیف و ضرر به اعصاب و تحلیل حرارت غریزی و کاهش اشتها و غریزه جنسی میشود.
- حمام اگرچه منافع زیادی دارد اما محلل و مضعف قوا است همچنین سبب استفراغ روح می گردد. به همین دلیل در حمام‌های قدیم که دارای سه قسمت بود، توصیه می‌شد که به‌تدریج وارد حمام شوند یعنی مدتی در خانه اول صبر کنند سپس به خانه دوم و بعد به خانه سوم آن بروند.
- از آن جایی که پرده‌های پلاستیکی در اثر گرما گازهای آلرژی‌زا تولید می‌کنند، گزینه مناسبی برای نصب در حمام نیستند! بنابراین بهتر است در این فضا از این نوع پرده‌ها استفاده نگردد، مگر اینکه حمام شما سیستم گرمایشی نداشته باشد.
همچنین به دلیل تاثیر حمام بر ارواح و قوای بدن، روی دیوارهای حمام نقاشی های رنگین و جذابی ترسیم میکردند تا بتوانند عوارض حمام را به حداقل برسانند.
جالب است بدانید که سه گونه تصویر به مناسبت تقویت روح حیوانی و نفسانی و طبیعی در قسمت های مختلف حمام ترسیم می کردند.
برگرفته از کتاب مروری بر کلیات طب سنتی ایران
