یبوست و روزه داری

در بحث یبوست و روزه داری بایستی مطرح کرد که در زمان روزه داری حرکات دودی روده کاهش می یابد و یبوست تشدید می شود. عدم آشامیدن آب و بعضی تغییرات در برنامه غذایی ماه مبارک رمضان نیز موجب پیدایش یبوست می گردد. باری رفع یبوست در روزه داری بایستی موارد زیر را مورد توجه قرار داد:

در طب سنتی برای رفع یبوست و پیشگیری از آن موارد زیر توصیه شده است:

۱. چنانچه فعالیت بدنی و نرمش و ورزش روزانه و مرتب داشته باشید، مزاج نرم و خود به خود بطور طبیعی کار میکند و نیازی به ملین ها و مسهل ها پیدا نمی شود، چون اینها سبب تنبلی روده می گردد.

بنابراین باید از خستگی فکری و توقف در یکجا خودداری نمود و حتی المقدور از هوای آزاد و ورزشهای ملایم مانند پیاده روی و دوچرخه سواری و …. در حد معتدل در فاصله سحر تا افطار بهره جست.

۲. باید کوشش گردد از تند خویی و عصبانیت خودداری شود که در تشدید یبوست بسیار موثر می باشد، که با توجه به برکات ماه مبارک رمضان دور از دسترس نیست.

۳. توجه به خواب منظم و سرشب ضروری است.

4. بعد از پایان صرف غذا موج گاستروکولیک از معده به طرف روده بزرگ می رود، که بهترین زمان اقدام به اجابت مزاج است.

۵. رعایت آداب و نحوه صحیح غذا خوردن ضروری است.

۶. از حدود یک ساعت بعد از افطار تا نیم ساعت قبل از خوردن سحری آشامیدن آب فاتر و مایعات کافی به رفع یبوست کمک می کند.

۷. مزمزه کردن کمی نمک قبل و بعد از غذا به پاکسازی بدن و جلوگیری از یبوست کمک می کند.

۸. برای جلوگیری از یبوست باید از مصرف بعضی خوراکیها پرهیز نمود، مثل بادمجان، عدس، گوشتهای مانده، نمک، شیرینی های مصنوعی، شکلات، قهوه، چای، سبزیهای تند مثل شاهی، آبغوره، آب یخ، فست فودها و غذاهای آماده و کارخانه ای و ..

۱۰. مصرف میوه جات و سبزیجات بصورت خام یا پخته در این ایام مفید است. بهترین میوه ها: آلو، زردآلو، گلابی، انجیر، مویز، انگور، برگه و آلوی خیسانده.

۱۱. مصرف شربت های ملین مثل شربت آلو و شربت خاکشیر برای پیشگیری از یبوست در این ماه توصیه می شود.

۱۲. اگر یبوست به علت گرما و حرارت بالای معده و روده باشد از شربت مخلوط شکر ۳۵۰ گرم+ ترنجبین ۳۵ گرم + آب هندوانه ۷۰ گرم استفاده نمایند.

غذاهایی که مصرف آنها در رفع مشکل یبوست مفید است:

۱. اسفیدباج

۲. شوربای تهیه شده از گوشت مرغ محلی چاق، زیرا چربی مرغ روده ها را نرم میکند و مدفوع را لغزانده به دفع کمک میکند.

۳. آبگوشت خروسی که گوشت آن خوب پخته و با روغن بادام تهیه شده باشد. رطوبت گوشت خروس آن را سریع الهضم می کند. روغن بادام بسیار رطوبت دهنده، ملین روده ها و برطرف کننده قولنج است.

۴. کسانیکه یبوست آنها ناشی از  ضعف روده است از نخود آب که با گوشت مرغ چاق و تخم کرفس وکمی دارچین و روغن بادام یا زیتون تهیه شده باشد استفاده کنند.

نخود ملین مزاج بوده و حرارت غریزی را تقویت میکند و غذائیت زیادی دارد و خون صالح در بدن تولید می کند.

نخود آب خلط های لزج را از بدن پاکسازی می نماید. تخم کرفس هضم کننده غذا و فضولات را از معده جذب و دفع می کند. روغن زیتون مسهل است و قولنج و دل درد را برطرف می نماید.

۵. آشی که در طبخ آن از ماش و نخود و مغز بادام استفاده شده باشد. ماش صالح ترین حبوبات و نفخ آن از همه حبوبات کمتر است، غذائیت زیادی دارد و خلط صالح در بدن تولید می کند بخصوص اگر با بادام یا روغن بادام پخته شده باشد.

۶. زرده تخم مرغ نیم پز که خلط صالح در بدن تولید نموده و فضولات کمی از خود به جا می گذارد و قلب و مغز را تقویت می کند و بسیار سریع الهضم است.

۷. کسانی که علت یبوست در آنها حرارت بالای روده ها و معده است، آشی که از ماش و مغز بادام و کدو تهیه شده باشد استفاده نمایند.

۸. بوعلی سینا برای کسانی که در اثر یبوست دچار بواسیر شده اند، خاگینه با تره و اندکی پیاز را توصیه می نماید. زیرا تره ملین طبع و برطرف کننده قولنج است و اگر آنرا با گوشت پخته و میل نمایند از خونریزی بواسیر جلوگیری می کند.

منابع:

گلچین جامع از کتب گیاهان دارویی و عطاری ایران، راز درمان، طب اکبری، اکسیر اعظم، شرح الاسباب العلامات، مخزن الادویه عقیلی خراسانی، بهداشت تغذیه در روزه

Aizi F.Islamic fasting and health